Ngân hàng đề thi môn Khoa học hành chính (Đề 3)

Đề 3: Phân tích các nguyên tắc lựa chọn, bố trí, sử dụng CBCC cấp cơ sở (6đ). Liên hệ thực tiễn việc thực hiện các nguyên tắc đó ở cấp xã nơi đ/c đang sống hoặc công tác (4đ). Trả lời:

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: Cán bộ là gốc của mọi công việc. Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém. Ngày nay, đất nước ta đang tiến hành đổi mới mạnh mẽ và hội nhập sâu rộng thế giới, việc lựa chọn, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, nhất là cán bộ, công chức cấp cơ sở càng có ý nghĩa quan trọng hơn. Vì vậy để đáp ứng yêu cầu mới, đòi hỏi chúng ta cần nắm vững, thực hiện tốt các nguyên tắc bố trí, sử dụng cán bộ, công chức cấp cơ sở, qua đó nhằm góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh từ cơ sở.
Cán bộ xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực HĐND, UBND, BT, PBTĐU, người đứng đầu tổ chức chính trị-xã hội. Công chức cấp xã là công dân Việt Nam, được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Cấp xã là đơn vị trực tiếp tiếp xúc và giải quyết công việc hàng ngày của nhân dân. Trong hệ thống chính trị, chính quyền cơ sở là bộ máy thực thi quyền hành pháp ở cơ sở, nhằm đưa pháp luật vào đời sống. Do đó, đội ngũ CBCC có vai trò quan trọng trong xây dựng, hoàn thiện bộ máy chính quyền cơ sở, trong hoạt động công vụ.

CBCC cấp cơ sở góp phần quyết định sự thành, bại của chủ trương, đường lối, nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước. Không có đội ngũ CBCC cơ sở vững mạnh thì dù đường lối, chủ trương chính trị có đúng đắn cũng khó biến thành hiện thực. CBCC có vai trò là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với quần chúng nhân dân, họ vừa là người trực tiếp đem các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước giải thích cho nhân dân hiểu rõ và thi hành, vừa là người phản ánh nguyện vọng của quần chúng nhân dân đến với Đảng và Nhà nước để có sự điều chỉnh, sửa đổi cho đúng và phù hợp với thực tiễn.

CBCC cấp cơ sở có vai trò quan trọng trong quản lý và tổ chức công việc của chính quyền cơ sở. Họ có vai trò trực tiếp bảo đảm kỷ cương, phép nước tại cơ sở, bảo vệ các quyên tự do dân chủ, quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Đây còn là lực lượng cán bộ nguồn để tăng cường bổ sung cho cấp trên.

Với vai trò, ý nghĩa quan trọng đó, trong quá tình thực hiện việc lựa chọn, bố trí, sử dụng CBCC cần phải đảm bảo các nguyên tắc chung như: Bảo đảm đúng tiêu chuẩn CBCC được bố trí, sử dụng; khách quan, công bằng; tập trung dân chủ; tương xứng với yêu cầu công việc; đảm bảo cơ cấu hợp lý giữa các nhóm CB, CC; đảm bảo việc lựa chọn, bố trí và sử dụng CBCC phải dựa trên quy hoạch CBCC.

Ngoài các nguyên tắc chung trên, việc lựa chọn, bố trí, sử dụng CBCC cấp xã còn phải tuân thủ 07 nguyên tắc, cụ thể như sau:

1/Đặt dưới sự lãnh đạo thống nhất của cấp ủy Đảng.

Trong các phương thức lãnh đạo của Đảng, có một nguyên tắc quan trọng là thông qua công tác cán bộ. Đảng cho chủ trương, giới thiệu đảng viên ưu tú cho việc bầu cử. Nếu CBCC là đảng viên thì khi không được sự đồng ý của tổ chức đảng thì không được ứng cử, nhận đề cử các chức danh của các tổ chức ngoài đảng.

2/Căn cứ vào nhu cầu công việc, vị trí công tác và số lượng các chức danh cần lựa chọn, bố trí. Nếu thiếu ở vị trí nào thì tuyển cho vị trí đó và phù hợp với nhu cầu công việc và số lượng các chức danh cần lựa chọn, bố trí, đồng thời phải đúng chuyên môn, đúng sở trường, năng lực.

3/Chỉ sắp xếp CBCC có đủ tiêu chuẩn và năng lực thực hiện nhiệm vụ. Tiêu chuẩn cán bộ công chức được bổ nhiệm phải đảm bảo trình độ chính trị, trình độ chuyên môn đạt theo yêu cầu; có năng lực trong công tác, có đạo đức tác phong tốt, tận tụy phục vụ nhân dân. Nếu CBCC không có đủ tiêu chuẩn, năng lực không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, thì khó có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.

4/Quan tâm CBCC trẻ, để tạo nguồn cán bộ lâu dài, tránh hẫng hụt nguồn cán bộ. Vì khi lớp cán bộ đi trước nghỉ, thì có nguồn cán bộ kế cận có nhiều kinh nghiệm, được kèm cặp bỡi những CBCC đi trước... để lựa chọn, bố trí.

5/Mạnh dạn giải quyết cho thôi việc đối với những CBCC không đạt tiêu chuẩn (tuổi lớn, sức khỏe yếu, năng lực yếu, không đủ điều kiện đào tạo). Nhằm tạo điều kiện cho những CBCC khác có đủ tiêu chuẩn, giảm bớt áp lực công việc cho đơn vị.

6/Dựa vào quy hoạch CBCC để bố trí, phân công CBCC theo yêu cầu công việc, phù hợp với năng lực, chuyên môn đã được đào tạo. Thực hiện công tác quy hoạch là nhằm chủ động nguồn CBCC, trên cơ sở quy hoạch để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đảm bảo đủ tiêu chuẩn, chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu công việc cho vị trí được quy hoạch.

7/Một CBCC có thể đảm nhận thêm chức danh, phụ trách thêm lĩnh vực và công việc, nhằm tinh gọn bộ máy và tiết kiệm. Nhưng phải đảm bảo không có công việc nào là không có người phụ trách, tránh tình trạng “cha chung không ai khóc”, nếu hai người còng một nhiệm vụ thì phải có người chịu trách nhiệm chính, người trach nhiệm phụ.

Liên hệ tại địa phương. Sông hinh là huyện miền núi có đông đồng bào dân tộc thiểu số, toàn huyện có 10 xã và 01 thị trấn, trong đó có 07 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc. Được sự quan tâm của các cấp, các ngành cấp trên, cùng với nỗ lực của địa phương, trong những năm qua công tác bố trí, lựa chọn, sử dụng cán bộ ở cơ sở đã có nhiều chuyển biến.

Trước hết, nhận thức của các cấp uỷ đảng đã có chuyển biến, nâng lên. Bước đầu khắc phục được tình trạng chủ quan, bị động, chắp vá trong công tác cán bộ đối với đội ngũ cán bộ.

Trên cơ sở pháp luật hiện hành, đến nay, các xã, thị trấn đã bố trí đủ cán bộ, công chức theo số lượng đã được phân bổ. Xã ít nhất là 19 biên chế, nhiều nhất 22 biên chế; khu phố bố trí 03 chức danh: bí thư chi bộ thôn, trưởng thôn và 01 phó trưởng thôn;

Hầu hết đội ngũ cán bộ cấp xã đều là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, tham gia hoạt động cách mạng và trưởng thành từ phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân; là những người có uy tín, được nhân dân tín nhiệm, luôn hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân;

Huyện thường xuyên mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, quản lý nhà nước tại huyện, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức ở cơ sở

Ngoài ra còn thực hiện tốt chủ trương của Tỉnh, đến nay toàn huyện thu hút hàng chục trí thức trẻ có trình độ đại học, cao đẳng chính quy về công tác ở các xã, bước đầu đã phát huy tác dụng trong việc tạo nguồn và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã;

Thực hiện luân chuyển CB từ huyện vê xã. Ở một số xã miền núi dặc biệt khó khăn, được bố trí thêm một phó bí thư đảng ủy,  phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã để tạo nguồn cán bộ cho cơ sở; đến nay đã có 03/11 xã, thị trấn thực hiện, như Ea Bia, Sông Hinh, Ea Lâm...

Nhìn chung, việc bố trí cán bộ, công chức cấp xã đủ số lượng, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; chất lượng đội ngũ cán bộ ở cơ được nâng cao hơn về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị; đa số giữ vững được phẩm chất đạo đức, có lối sống trong sạch, lành mạnh, phát huy được vai trò trách nhiệm, làm việc với tinh thần công tâm, tận tụy phục vụ nhân dân, tạo được lòng tin của nhân dân đối với Đảng và chính quyền ở cơ sở.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại, nhất là với đặc thù ở huyện miền núi, vùng đồng bào dân tộc, đó là:

Vẫn có nhiều xã chưa có đủ cán bộ theo đúng tiêu chuẩn, chức danh.

Ở một số địa phương, một số thời điểm còn một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về chính trị, vi phạm phẩm chất đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng, xa rời quần chúng nhân dân.

Trình độ học vấn, trình độ lý luận chính trị của đội ngũ cán bộ, công chức xã được nâng lên ở những năm gần đây nhưng nhìn chung vẫn còn thấp, số chưa qua đào tạo chuyên ngành còn cao. Qui hoạch còn chắp vá.

Việc bố trí, sử dụng: cán bộ sau đào tạo còn bất cập, chưa phù hợp giữa chuyên môn đào tạo với lĩnh vực phụ trách, nhiều sinh viên tuyển cử ra trường về địa phương vẫn không được bố trí việc làm.

Công tác quy hoạch, đào tạo và bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ thiếu sự đồng bộ. Với thực trạng đó, đa số họ làm việc chủ yếu theo kinh nghiệm, lối mòn, chất lượng và hiệu quả công tác không cao.

 

Nguyên nhân của ưu điểm đó là:

   Sự quan tâm chỉ đạo và hướng dẫn của Trung ương, tỉnh uỷ, huyện ủy về công tác cán bộ.

   Các cấp uỷ đảng ở cơ sở đã phát huy tốt vai trò tham mưu trong xây dựng đội ngũ cán bộ trên cơ sở quán triệt và thực hiện đúng những quan điểm, nguyên tắc trong công tác cán bộ của Trung ương cũng như những quyết định của cấp uỷ cấp trên.

   Sự nhiệt tình cách mạng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở của đội ngũ cán bộ xã.

   Nguyên nhân của khuyết điểm đó là

   Vẫn còn một số cấp uỷ đảng và cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đầy đủ và sâu sắc về vị trí, vai trò của cán bộ và công tác cán bộ và việc xây dựng đội ngũ cán bộ.

Năng lực nhận thức và tổ chức triển khai công tác tuyển dụng, sử dụng CBCC của các cấp uỷ, chính quyền còn nhiều hạn chế.

Chính sách đối với cán bộ cơ sở chưa thật sự phát huy hết tài năng, sự sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức. Một bộ phận cán bộ ở cơ sở thiếu sự tu dưỡng, rèn luyện nên uy tín đối với quần chúng không cao thậm chí gây mất lòng tin của nhân dân.

Một số xã thuộc vùng đặc bietj khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, nên trình độ dân trí chưa cao; nguồn cán bộ cho công tác qui hoạch, đào tạo quá ít do đó, chất lượng cán bộ rất thấp.

Từ những vấn đề phân tích trên để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và công tác cán bộ ở xã hiện nay, ta cần thực hiện các giải pháp sau:

            Một là: Nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trong của công tác cán bộ; quán triệt và thực hiện đúng các quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

            Hai là: Làm tốt các khâu trong công tác cán bộ đặc biệt chú ý công tác lựa chọn, bố trí, sử dụng cán bộ. Tránh chủ quan, dân chủ hình thức, định kiến hẹp hòi kiểu “dòng họ, thôn, làng”.

            Ba là: Tạo chuyển biến sâu sắc trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ theo hướng nâng cao chất lượng, đảm bảo sự đồng bộ theo hướng kế thừa và phát triển.

Bốn là: tăng cường công tác giáo dục, quản lý cán bộ, công chức. Tăng cường công tác kiểm trá giám sát của cấp ủy cấp trên đối với cấp dưới trong việc giáo dục, quản lý cán bộ, công chức’.

Năm là: Đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong thực hiện chính sách cán bộ. Đồng thời tạo dựng phong trào thi đua xây dựng môi trường làm việc tốt để phát huy tốt nhất khả năng cống hiến của cán bộ.

Tóm lại, chính quyền cơ sở là mắt xích quan trọng của hệ thống chính trị ở cơ sở. Để có hệ thống chính trị vững mạnh từ cơ sở thì công tác cán bộ đóng vai trò quan trọng, then chốt. Vì vậy, để tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở, ngoài việc thực hiện tốt các giải pháp trên, tôi nhận thức rằng, mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta cần tích cực học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, nâng cao nhận thức, cập nhật, nghiên cứu kịp thời các chủ trương, văn bản pháp luật của Đảng, nhà nước, nhất là các văn bản qui phạm pháp luật liên quan đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở vững mạnh; thực hiện quyền dân chủ, tích cực phát biểu góp ý xây dựng bộ máy chính quyền, phê phán những biểu hiện tiêu cực như sách nhiễu, phiền hà nhân dân, bố trí cán bộ không đúng người, đúng việc… Đồng thời không ngừng vận động nhân phát huy dân chủ, góp ý xây dựng chính quyền cơ sở vững mạnh.