Mạnh Minh Tâm
Sở
Văn hoá, Thể thao và Du lịch Phú Yên
Du lịch cộng đồng đã xuất
hiện ở nước ta từ năm 1997. Trải qua hơn một thập kỷ hình thành và phát triển,
du lịch cộng đồng đã đem lại nhiều lợi ích về mặt kinh tế và cải thiện đời sống cho người dân địa
phương trên mọi miền đất nước. Bắt đầu từ nhu cầu của khách du lịch nước ngoài
muốn tự khám phá và tìm hiểu văn hóa ở Việt Nam, các công ty lữ hành đã tìm
hiểu và xây dựng nên những điểm du lịch cộng đồng. Hiện nay các công ty du lịch
có rất nhiều lựa chọn cho tour du lịch như Sín Chỉa, hồ Ba Bể, vườn Quốc gia
Bến En, Sapa, Huế…Du khách sẽ tìm thấy
những giây phút yên bình với phong cảnh thiên nhiên hoang dã ở đó.
Homestay là một thuật ngữ
trong du lịch cộng đồng để chỉ hình thức khách du lịch cư trú tại nhà của người
dân địa phương. Du lịch homestay, thường là những khách nước ngoài đã quá quen
thuộc với cảnh sống phồn hoa đô thị nên họ muốn
tìm về những nơi nguyên sơ hoang dã để khám phá những nét mới lạ; trước
là được hòa mình, thả hồn trong không khí trong lành tĩnh mịch của rừng núi,
đồng quê - những nét đẹp còn giữ vẻ hoang sơ, kỳ thú của thiên nhiên và nhất là
được tìm hiểu những nét đặc sắc văn hóa bản địa (lễ hội, phong tục tập quán, ý
ăn nết ở của người dân địa phương…).
Tất nhiên, ở đây là những
nơi hầu như chưa hoặc không có đủ điều kiện để xây dựng khách sạn, nhà nghỉ,
nhà hàng quán ăn phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Do đó du khách rất thích
thú được sống với khung cảnh: đi bộ, leo núi “lội sông, băng rừng”, ở nhà sàn
Chăm H’roi, nhà rông của đồng bào Bana, nhà dài của Êđê; lạ miệng được thưởng
thức những bữa cơm gạo đỏ, thịt trâu gác bếp, thịt bò nấu cay mặn, canh chua gà
lá dang, uống rượu cần nếp quạ… thong dong đây đó, thư thả tâm hồn, vui thú
điền dã mà không vướng bận những lo toan suy tính hối hả, bon chen thường nhật
…Đây chính là điểm hẹn, là mục đích của loại hình du lịch homestay.
Sông Hinh với lợi thế là một huyện miền núi,
có diện tích đất đai rộng lớn (88.460 ha), chiếm gần 30% diện tích đất tự nhiên
toàn tỉnh; địa hình bằng phẳng như một thảo nguyên lộng gió, phong cảnh thiên
nhiên sông suối, núi non kỳ vĩ; có trên 17 dân
tộc anh em sinh sống, trong đó các dân tộc thiểu số chiếm gần 1/2 dân
số. Sông Hinh bốn phía đều là núi, đỉnh cao nhất là Chư Ninh (1.035m). Có nhiều
cảnh đẹp thơ mộng với con sông lớn nhất là Sông Ba chảy dọc theo ranh giới phía
bắc với huyện Sơn Hòa, có hồ thủy điện và nhiều nhánh sông rẻ, các khe suối
chảy ra từ những đỉnh núi cao. Ngoài ra, có hồ Trung tâm ở thị trấn Hai Riêng,
Bầu Hà Lầm ở xã Ealâm, hồ Tân Lập, hồ Cảnh Tây, Hồ Eađin ở xã Eabar, thác H’Ly
ở buôn Kít... Và đặc biệt là vùng tam giác: Thủy điện Sông Hinh - thủy điện
Sông Ba Hạ - Thủy điện Krông Năng sẽ góp phần hình thành vùng du lịch sinh thái
đa dạng. Sông Hinh còn là nơi có nhiều động vật quý hiếm, từ xa xưa đã đi vào
ca dao thành ngữ “Cọp núi lá, cá Sông hinh”…là những điểm nhấn ấn tượng, không
phải nơi đâu cũng có, là tiềm năng, lợi thế cho phát triển loại hình du lịch
cộng đồng homestay.
Song điều quý nhất là Sông
Hinh có trên 17 dân tộc anh em, tạo nên bản sắc văn hóa phong phú, đa sắc, đa
hình và độc đáo; trong đó dân tộc Êđê chiếm 1/3 dân số, được mệnh danh là xứ sở
của trường ca của vùng đất miền tây Phú Yên. Qua khảo sát dân tộc học, tác giả
“Các dân tộc thiểu số Phú Yên” (Nguyễn Quốc Lộc – Vũ Thị Việt) đã từng nhận
xét: đáng chú ý là trường ca ở đây còn “nguyên chất” hơn cả. Với một không gian
phong phú về bản sắc văn hóa, những màu sắc của từng dân tộc là tài sản chung
của các dân tộc anh em. Đó cũng là những sản phẩm du lịch hấp dẫn, mới lạ mà
khách du lịch homestay rất thích khám phá và tìm hiểu.
Điều hấp dẫn đối với khách
du lịch homesay là đến với đồng bào của từng buôn làng; từ sáng sớm tinh mơ,
cho đến đêm khuya thanh vắng du khách có thể nghe đủ mọi thứ âm thanh, âm nhạc
như tiếng dìu sáo réo rắc lưng trời, tiếng đàn tơ rưng vang vọng từ suối nước,
tiếng mõ đuổi chim bằng sức gió từ các chòi rẫy, tiếng véo von của các loại sáo
dọc, sáo ngang của những chàng trai dùng để nói lên tiếng lòng mình với các sơn
nữ; tiếng đàn tính của dân tộc Tày, đàn Tơ rưng, đàn Klôngpút ngân vang của dân
tộc Êđê. Và nhất là du khách được thưởng thức các dòng cồng chiêng Aráp của dân
tộc Êđê, trống đôi, cồng ba, chinh năm của dân tộc Bana- chăm Hroi. Đến đây, du
khách tha hồ tìm hiểu những tiếng cồng chiêng chứa đựng nhiều màu sắc âm điệu:
Chiêng báo tin vui, chiêng của dân làng săn đuổi thú, được mùa; chiêng trong lễ
thổi tai mừng trẻ sơ sinh đầy cữ, chiêng trong lễ cầu hôn nhắc nhở đôi trai gái
yêu thương bền chặt, tiếng cồng chiêng xua đuổi thú dữ khi phá rẫy nương; cồng
chiêng thúc giục trai tráng dân làng xung trận khi có chiến tranh và cổ vũ mọi
người chiến đấu quên mình vì sự tồn vong của cộng đồng dân tộc…
Thật vui thú, được tự do, tự
khám phá, trải nghiệm những điều mới lạ “cùng ăn, cùng ở, cùng làm”; được tìm
hiểu các lễ hội truyền thống, lối sống, tập quán của từng dân tộc; được xem đan
gùi, đẽo tượng và nhất trực tiếp xem đồng bào dệt thổ cẩm. Nhiều khách nước
ngoài họ rất mê và trầm trồ thán phục về tài nghệ dệt thổ cẩm của chị em phụ nữ
Êđê, Bana, Chăm H’roi; bởi họ vừa là người thợ dệt, vừa là thợ may và là thợ
thêu; họ vừa là thợ thợ thủ công đồng thời cũng là một “nghệ sỹ”. Đến với đồng
bào các dân tộc Sông Hinh du khách sẽ tìm thấy
chất nghệ sỹ độc đáo của dân làng miền sơn cước. Nhìn những tấm khố,
chiếc váy bền và đẹp là sản phẩm khéo tay, kiên trì của những người phụ nữ;
những chiếc gùi trau chuốt xinh xắn là sản phẩm tỷ mỉ của các cụ già; những sản
phẩm kỳ thú vườn tượng nhà mồ, sản phẩm cung ná mà tác giả chỉ là những người
dân không qua trường lớp…
Sau một ngày được tiếp xúc với những con người
thân thiện, chất phát, cởi mở của người dân địa phương, được hòa mình vào phong
cảnh hữu tình của buôn làng. Đêm về được say lòng bên ché rượu cần cùng với
những làn điệu hát khan, trường, ca hát then; được thưởng thức tiếng kèn môi,
đàn tính và được nắm tay múa xoan với các sơn nữ vui vầy bên ánh lửa trại bập
bùng, rộn rã tiếng trống đôi, cồng ba, chiêng năm, chiêng Aráp…
Toàn bộ đời sống vật chất và
tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số cùng với phong cảnh sông núi trùng
điệp của Sông Hinh chắc chắn sẽ lôi cuốn khách du lịch. Đặc biệt là rất phù hợp
với loại hình du lịch hoestay.
Để xây dựng và phát triển loại hình du lịch này, Sông Hinh cần hỗ trợ
xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng quy mô nhỏ tại các xã thực hiện dự án du
lịch cộng đồng, ưu tiên phát triển du lịch gắn với y tế, giáo dục, giao thông,
nước sạch… nhằm phát triển du lịch cộng
đồng gắn với xóa đói giảm nghèo. Hỗ trợ, thúc đẩy quản lý bền vững các nguồn
lực tự nhiên và văn hóa. Triển khai chương trình đào tạo, hướng dẫn cán bộ quản
lý và người dân tổ chức các hoạt động dịch vụ du lịch phù hợp với điều kiện tự
nhiên, văn hóa truyền thống, trong đó chú trọng hơn cả là bảo tồn và phát huy
bản sắc văn hóa các dân tộc./.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét